Angsten, fobiën en trauma's

Adequaat reageren zonder in paniek te raken

Vliegangst, rijangst, faalangst, plankenkoorts, claustrofobie, pleinangst, hoogtevrees, verlatingsangst, bindingsangst. PTSS of trauma door ziekte, pech, verlating, scheiding, overlijden van dierbaren passieve en/of actieve mishandeling, seksueel misbruik, geweld, ongelukken.

Als je werkelijk iets meemaakt dat objectief spannend of gevaarlijk is dan heb je alle reden om alert en voorzichtig te zijn maar ook dan is het bijzonder storend als je in paniek raakt.

Het grote probleem van angsten, fobieën en trauma's is dat ze heftige reacties oproepen. Elke keer als je denkt dat er gevaar is reageert je lichaam alsof je in een levensbedreigende terecht bent gekomen. Je schakelt dan automatisch over op een van de drie overlevingsreacties. De vecht, vlucht of bevriesreactie. Je voelt een enorme hoeveelheid opwinding in je opkomen die je kan gebruiken om de situatie naar je hand te zetten door bijvoorbeeld te gaan vechten of vluchten. Na afloop sta je misschien nog wel even te trillen op je benen maar je hebt dan tenminste ook een succeservaring. Je hebt niet over je heen laten lopen. Over het algemeen zijn je reacties dan niet erg subtiel en misschien wel heftiger dan nodig was. Dat voelt ook niet goed, je hebt je weer laten gaan.

Als je echter onbewust inschat dat je te zwak bent om te vechten en te traag om te vluchten dan is de enig overgebleven manier bevriezen en dat is de basis voor het ontwikkelen van chronische angsten, fobieën en trauma's. Je komt dan in een vicieuze cirkel van negatieve ervaringen terecht die elkaar alleen maar versterken:
· Er dreigt gevaar…
· Je voelt een enorme hoeveelheid opwinding die negatief aanvoelt omdat je niet weet hoe je met de situatie moet omgaan…
· Je durft niet te vechten en kan niet vluchten…
· De steeds stijgende opwinding ervaar je als angst en hulpeloosheid…
· Je kan je niet meer bewegen, je voelt je verlamd…
· Door de hoge opwinding staan je zintuigen op scherp en draaien je hersenen op volle toeren, je ziet overal nog meer gevaar…
· De opwinding wordt nog groter…
· Je kan niet vluchten…
en zo voorts…

Dit alles kan escaleren tot blinde paniek, een verlamd gevoel, machteloosheid, woede… Het lijkt alsof een vreemde kracht je overspoelt met deze vervelende gevoelens en steeds meer situaties komen bedreigend over. Misschien krijg je ook nog eens lichamelijke klachten of heb je de neiging om je in je veilige hol terug te trekken. Je kan dan niet meer adequaat reageren.

Ondanks al deze onheilspellende woorden is het toch redelijk goed mogelijk om iets aan deze klachten te doen. Dit traject bestaat grofweg uit twee onderdelen: Ten eerste gaan we aan slag om het feitelijke gevoel van angst en machteloosheid onder controle brengen. Dit doe ik met een combinatie van verschillende technieken zoals focussen, EFT en NLP. Het doel van deze technieken is om in spannende situatie toch een zekere rust te leren bewaren. Het tweede onderdeel is de voorbereiding om bepaalde moeilijke situaties tegemoet te kunnen treden. In de praktijk lopen deze onderdelen door elkaar heen omdat als je bezig bent met een moeilijke situatie er altijd weer onderdelen naar boven kunnen komen die je angst inboezemen. Ook kunnen tijdens dit proces heel andere thema's naar boven komen die eerst door de angsten gemaskeerd waren.

Als de oorzaak van het trauma vrij recent is dan is het vaak voldoende om alleen maar met het eerste onderdeel bezig te zijn maar als het zijn oorsprong heeft in de kinderjaren dan is een bredere ondersteuning op zijn plaats en zal het traject meer tijd in beslag nemen.

Omwille van dit artikel gooi ik respectloos alle angsten, fobieën en trauma's op een hoop maar ik zie wel degelijk de grote verschillen in impact en complexiteit. Hiervoor mijn excuses.


Gestalt relatietherapie Eindhoven
 
Levendigheid is een teken van goed contact en is een voorwaarde voor groei.
 
www.oplijn.nl
 
© Hans Loeffen
BOVEN